میناکاری روی مس

میناکاری روی مس اصفهان

میناکاری روی مس از هنرهای ایرانی است که با ترکیب نقاشی ظریف و حرارت کوره، فلز مس را به آثاری زیبا و چشم‌نواز تبدیل می‌کند. هنر میناکاری نه تنها جلوه‌ای از مهارت هنرمندان ایرانی است، بلکه روایتگر تاریخ و فرهنگ غنی ایران نیز هست. وقتی پودرهای رنگی روی مس قرار می‌گیرند و در کوره حرارت می‌بینند، جانی تازه می‌گیرند و داستان شکوه و ماندگاری این هنر آغاز می‌شود.

مس به دلیل انعطاف‌پذیری، توانایی تحمل حرارت و سازگاری با لعاب‌های مینا، بهترین گزینه برای خلق آثار میناکاری است. این فلز امکان شکل‌دادن به ظروف و اشیاء متنوع را فراهم می‌کند و هر قطعه مینا، نمایانگر صبر، ذوق و هنر هنرمند ایرانی است.

وسایل میناکاری روی مس

خلق یک اثر میناکاری نفیس، نیازمند مجموعه‌ای از ابزار دقیق و مواد اولیه باکیفیت است که هر یک نقش مهمی در فرآیند هنری ایفا می‌کنند. آشنایی با وسایل میناکاری برای هنرجویان و علاقه‌مندان به این هنر ضروری است.

زیرساخت فلزی

• ورق‌های مس: با کیفیت بالا و ضخامت‌های مختلف، بسته به نوع ظرف یا شیء مورد نظر. مس باید خالص و بدون ناخالصی باشد تا لعاب به خوبی روی آن بچسبد.

ابزار فرم‌دهی و آماده‌سازی

• قیچی و ابزار برش فلز: برای برش ورق‌های مس به اشکال مورد نظر.
• چکش‌های مخصوص و سندان: برای فرم‌دهی و چکش‌کاری زیرساخت مسی.
• دستگاه خم‌کن: برای ایجاد انحنا و فرم‌های پیچیده‌تر در مس.
• سوهان و سمباده: برای صاف و یکدست کردن لبه‌ها و سطح مس.
• ابزار تمیزکاری و چربی‌زدایی: شامل برس‌های سیمی، سندبلاست (در کارگاه‌های حرفه‌ای) و مواد اسیدشویی ملایم یا مواد پاک‌کننده چربی برای آماده‌سازی سطح مس برای لعاب‌کاری.

مواد لعاب‌کاری

• پودرهای لعاب مینا: پودرهای شیشه‌ای رنگی با نقطه ذوب مشخص که در رنگ‌های متنوعی موجود هستند. این پودرها از ترکیب اکسیدهای فلزی و نمک‌ها به دست می‌آیند و پس از حرارت دیدن، شفاف و درخشان می‌شوند.
• حلال‌ها و چسب‌های طبیعی: مانند صمغ کتیرا یا گلیسیرین، برای ترکیب با پودر لعاب و ایجاد حالت خمیری که به چسبیدن لعاب به سطح مس کمک می‌کند.

ابزار نقاشی و طراحی

• قلم‌موهای ظریف: در سایزهای مختلف، از شماره‌های 000 تا 2 یا بالاتر، برای طراحی و نقاشی جزئیات ریز و ظریف.
• رنگ‌ میناکاری: اکسیدهای فلزی رنگی (معمولاً اکسید کبالت برای آبی، اکسید مس برای سبز و…) که با روغن مخصوص میناکاری ترکیب می‌شوند. این رنگ‌ها پس از پخت، تثبیت می‌شوند و جلوه‌ای درخشان پیدا می‌کنند.
• شابلون و ابزار انتقال طرح: برای انتقال دقیق طرح از کاغذ به سطح لعاب‌کاری شده.

ابزار پخت

• کوره میناکاری: انواع کوره‌های برقی یا گازی که قادر به تولید دمای بسیار بالا (حدود 750 تا 850 درجه سانتی‌گراد برای لعاب اولیه و 500 تا 600 درجه سانتی‌گراد برای پخت رنگ) هستند. کنترل دقیق دما در کوره برای کیفیت نهایی کار بسیار حیاتی است.
• انبرهای مخصوص کوره و دستکش مقاوم به حرارت: برای جابجایی ایمن قطعه داغ از داخل کوره.

ابزار پرداخت نهایی

• دستگاه پولیش و نمد: برای براق کردن سطح نهایی و از بین بردن ناهمواری‌های احتمالی.
• واکس پولیش و سایر مواد تکمیلی: برای افزایش درخشش و محافظت از سطح مینا.

مراحل آماده سازی صنایع دستی میناکاری روی مس

هنر میناکاری، فرآیندی پیچیده و مرحله‌ای است که نیازمند دقت، صبر و مهارت فراوان است. هر مرحله از این فرآیند، نقش حیاتی در کیفیت و زیبایی نهایی اثر دارد. در ادامه، مراحل آفرینش یک اثر میناکاری روی مس را به تفصیل بررسی می‌کنیم.

مرحله اول: آماده‌سازی زیرساخت مسی

در انواع میناکاری روی مس، نخست باید زیرساخت فلزی آماده شود. این زیرساخت از مس خالص ساخته شده و پس از طراحی و برش، با چکش‌کاری یا دستگاه‌های مخصوص به شکل دلخواه مانند بشقاب یا گلدان در می‌آید. سپس سطح آن کاملاً تمیز و چربی‌زدایی می‌شود، زیرا کوچک‌ترین آلودگی مانع از چسبندگی درست لعاب شده و کیفیت کار را کاهش می‌دهد؛ برای این کار معمولاً از سمباده یا محلول‌های اسیدی ملایم استفاده می‌شود.

مرحله دوم: لعاب‌کاری (سفیدکاری)

 در مرحله لعاب‌کاری میناکاری، پودر لعاب با موادی مانند صمغ یا گلیسیرین مخلوط شده و به صورت یکنواخت روی سطح مس اعمال می‌شود؛ این کار با روش‌هایی چون غوطه‌وری، پاششی یا قلم‌مو انجام می‌گیرد.

سپس قطعه در دمای 750 تا 850 درجه در کوره پخته می‌شود تا لایه‌ای شیشه‌ای و سفید روی مس ایجاد شود. این فرآیند که “سفیدکاری” نام دارد، معمولاً چند بار تکرار می‌شود تا سطحی صاف و بی‌نقص برای مراحل نقاشی فراهم گردد.

مرحله سوم: نقاشی و طراحی (رنگ‌کاری)

در مرحله نقاشی میناکاری، پس از سفیدکاری و سرد شدن قطعه، هنرمند طرح مورد نظر را با شابلون، کاغذ کپی یا به‌طور مستقیم روی سطح منتقل می‌کند. رنگ‌ها از اکسیدهای فلزی ترکیب‌شده با روغن‌های مخصوص تهیه می‌شوند و با قلم‌موهای ظریف روی لعاب اجرا می‌گردند.

طرح‌های سنتی ایرانی مانند اسلیمی، ختایی و گل و مرغ با دقت و ظرافت بسیار کشیده می‌شوند و گاه برای ایجاد عمق از چند لایه رنگ استفاده می‌شود. این مرحله نیازمند مهارت بالا در ترکیب رنگ‌ها و اجرای دقیق خطوط است تا جلوه نهایی اثر نمایان شود.

مرحله چهارم: پخت نهایی (ثبت رنگ)

در مرحله پایانی میناکاری، پس از اتمام نقاشی، قطعه در دمای حدود 500 تا 600 درجه سانتی‌گراد دوباره در کوره قرار می‌گیرد تا رنگ‌ها روی لعاب تثبیت و شفافیت و درخشندگی نهایی ایجاد شود.

کنترل دما و زمان در این مرحله بسیار مهم است تا رنگ‌ها نسوزند یا کدر نشوند. پس از سرد شدن تدریجی و کنترل‌شده برای جلوگیری از ترک‌خوردگی، اثر آماده پرداخت و تکمیل نهایی می‌شود.

مرحله پنجم: پرداخت و تکمیل نهایی

در مرحله نهایی میناکاری، پس از سرد شدن قطعه، ناهمواری‌ها و لبه‌های تیز با پولیش و نمد صاف شده و برای درخشندگی و حفاظت بیشتر گاهی از واکس یا پوشش محافظ استفاده می‌شود.

 هنرمند می‌تواند اثر خود را امضا کند تا اصالت آن تأیید شود. این مراحل، جلوه حرفه‌ای و آماده ارائه به بازار به اثر می‌بخشند و هنر میناکاری را به‌عنوان ترکیبی از فلز و نقاشی زنده به نمایش می‌گذارند.

انواع طرح‌های میناکاری روی مس

زیبایی خیره‌کننده میناکاری روی مس اصفهان، تا حد زیادی مدیون تنوع و غنای طرح‌ها و سبک‌های نقاشی است که هنرمندان با الهام از طبیعت، فرهنگ و معماری ایران بر روی ظروف مسی نقش می‌بندند. انواع طرح میناکاری روی مس عبارتند از:

• انواع طرح‌های اصیل و سنتی
• اسلیمی
• ختایی
• گل و مرغ
• طرح شکارگاه و بزم
• طرح‌های هندسی و گره‌چینی
• طرح‌های تلفیقی و مدرن

انواع ظروف و اشیاء میناکاری روی مس

تنوع در ظروف میناکاری اصفهان و سایر محصولات، این هنر را به گزینه‌ای عالی برای تزئینات داخلی، هدایای نفیس و حتی خرید عمده میناکاری برای کسب‌وکارها تبدیل کرده است. 

فروشگاه صنایع دستی پرنون با ارائه طیف وسیعی از این محصولات، به شما کمک می‌کند تا بهترین گزینه را برای نیازهای خود بیابید.برخی از کاربردهای محصولات میناکاری روی مس عبارتند از:

• سینی، سرویس شربت‌خوری، آینه‌ و شمعدان
• زیورآلات و اشیاء کوچک
• هدیه تبلیغاتی میناکاری
• کاسه و بشقاب، جعبه‌های تزئینی
• ظروف پذیرایی میناکاری برای پذیرایی
• ساعت‌های دیواری و رومیزی
• تابلوهای میناکاری
• بشقاب دیوارکوب تزئینی
• سنجاق سینه، قاب موبایل، دکمه سردست

تهیه و گردآوری مطلب: وبلاگ فروشگاه اینترنتی پرنون

منبع: فروشگاه اینترنتی پرنون

با ارسال دیدگاه و پیشنهادات خود ما را در بهبود مطالب یاری کنید.