سوغات و صنایع دستی اردبیل

بیشتر صنایع دستی اردبیل توسط عشایر و روستاییان این منطقه تولید می‌شود. استان اردبیل مانند بسیاری از مناطق مستعد کشور در زمینه بافت انواع زیراندازها دارای قدمت و اصالت بوده و صنعتگران و هنرمندان روستایی و شهری با عرضه هنر و استعدادهای درخشان خود، توانسته‌اند نمونه‌های بارزی از آثار نفیس و ارزنده صنایع‌دستی را با نام منطقه خود به ثبت برسانند.

 قالی‌بافی، ورنی‌بافی و جاجیم‌بافی که تقریبا منحصر به فرد بوده و در مناطقی همچون مغان و خلخال توسط هنرمندان بافته می‌شود و یا بافت گلیم و مسند که کار خاص هنرمندان بخش‌های نمین، عنبران، گرمی و خلخال است از صنایع‌دستی شاخص استان اردبیل است. در ادامه انواع صنایع‌دستی و سوغات اردبیل را به طور کامل معرفی کرده‌ایم، پس با ما همراه باشید.

 گلیم‌بافی

گلیم‌های ساده تولید شده در مغان به اصطلاح دراز و باریک با طولی حدود 3 تا 5 متر و عرضی حدود یک متر است و معمولا در دو قسمت بافته و از جهت طولی به نحو مخصوصی به هم دوخته می‌شود. ضمن آن که در مناطق عشایری استان اردبیل بیشتر به استفاده از چله پشمی در تولید کار تمایل دارند و کمتر از نخ پنبه‌ای به عنوان چله یا تار استفاده می‌کنند. گلیم‌های تولیدی خلخال در اندازه 5/1*3 مترمربع است و طرح گلیم نیز معمولا با یک یا چند ترنج و یک حاشیه همراه است و متن زمینه از یک رنگ است و خرده نقشی ندارد.

ورنی

ورنی که گاه به آن گلیمی سوزنی نیز گفته می‌شود؛ یکی از شاخص‌ترین سوماک‌های ایران است. متداول‌ترین مصارف ورنی شامل: خورجین، مفرش (رختخواب پیچ یا فرش) و زیراندازهایی است که غالبا در اندازه‌های 3/1* 1 متر و 5/1*1 متر روی دارهای عمودی بافته می‌شود. بافندگان ورنی از نقش‌هایی چون؛ گوزن، آهو، گرگ، سگ گله، بوقلمون، مرغ و خروس، شغال، روباه و پرندگان محلی به گونه‌ای بسیار زیبا به صورت هندسی استفاده می‌کنند.

جاجیم‌بافی

 بافت جاجیم در اکثر روستاها و مناطق عشایری اردبیل دارای سابقه دیرینه است و به علت وجود مواد اولیه در بین دامداران و عشایر، تقریبا اغلب خانواده‌ها به این فن آشنایی دارند. در استان اردبیل در منطقه خلخال از نظر نوع بافت و میزان تولید آن، از مراکز مهم جاجیم‌بافی اردبیل به شمار می‌‌رود.

پلاس‌بافی

در برخی از نقاط روستایی استان منسوجی به نام پلاس بافته می‌شود. پلاس از نظر ظاهری به گلیم درشت بافت شباهت دارد و روش بافت آن شبیه گلیم است. به طور عمده ابعادی حدود 250*350 سانتی‌متر دارد. موارد مصرف آن به جز زیرانداز، کیف، سجاده و خورجین نیز می‌باشد.

چنته‌بافی

یکی از صنایع‌دستی سنتی استان اردبیل، چنته‌بافی نام دارد. بافت چنته و نوع مواد اولیه آن کاملا مانند قالی و ورنی است و تنها تفاوت آن در ابعاد و اندازه آن است.

چنته عبارت است از دو قطعه قالی کوچک مستطیل بافته شده به ابعاد تقریبی 40*30 سانتی‌متر که با ظرافت از سه طرف به صورت پاکت به هم دوخته شده است و در دو طرف پایین آن دارای دو منگوله رنگی و در قسمت بالا دارای دسته‌ای مانند کیف می‌باشد. چنته یک کیف سنتی می‌باشد که در اکثر روستاها و مناطق عشایری می‎بافند.

سفالگری

سفال عمدتا از خاک‌های ثانویه ساخته می‌شود. مهم‌ترین خاک ثانویه انواع خاک رس است که با نام علمی Eearthen Ware شناخته می‌شوند و رنگ طبیعی آن‌ها از نخودی تا قرمز تغییر می‌کند. پیشینه سفالگری در استان اردبیل به دوره اشکانیان و قبل از آن‌ها می‌رسد.

زیورآلات محلی

مواد اولیه تولید زیورآلات، فلزاتی نظیر؛ برنج، مس، نقره و سنگ‌هایی مانند فیروزه، عقیق و یشم می‌باشد. شیوه تولید بدین صورت است که ابتدا فلز را در کوره ذوب کرده و سپس آن را به کمک قالب به شکل موردنظر که اغلب دایره، چهارگوش، سه‌گوش، بته‌جقه و ماهی است، درمی‌آورند. سپس با نشاندن سنگ‌های ذکر شده، زیورآلات زیبایی از قبیل: النگو، انگشتر، گردنبند و گوشواره تهیه می‎کنند.

ملیله‌سازی

ملیله‌سازی هنر صنعتی است که در آن فلز طلا و یا نقره را به مفتول‌های نازک تبدیل نموده و سپس مفتول‌های آماده شده را در قالبی که از قبل تهیه شده، به وسیله انبری ظریف فرم داده و مفتول‌های آماده شده را در قالبی که از قبل تهیه شده، به وسیله انبری ظریف فرم داده و نقش‌اندازی می‌کنند، سپس مرحله حرارت دادن و اتصال مفتول‌ها به وسیله‌ ماده‌ای به نام جوش نقره، انجام می‌شود. معمولا به ملیله طلا زیورآلاتی از قبیل، سینه‌ریز، گردنبند، انگشتر و گوشواره تهیه می‌کنند.

مفرش

یکی از صنایع‌دستی زیبای استان اردبیل، مفرش نام دارد. مفرش دست‌بافته‌ای مستطیل شکل و درب‌دار به شکل صندوقی که برای حمل‌ونقل لحاف و تشک یا اسباب و لوازم‌خانگی در هنگام کوچ عشایر ایل‌سون مورد استفاده قرار می‌گیرد. نقش‌ و نگارهای مفرش، جذاب و شاد است و تولید آن بیشتر در بین عشایر ایل‌سون مرسوم است.

نمکدان‌بافی

یکی از صنایع‌دستی استان اردبیل، نمکدان نام دارد. نکمدان ‌بافته‌ای است که ایلات و عشایر برای نگهداری و حمل‌ونقل نم

سازهای سنتی

سازهای ساخته شده توسط هنرمندان عبارتند از: سه‌تار، ساز آذری، کمانچه، تنبک و سنتور که از چوب‌های گردو، فوفل، توت و شمشاد ساخته می‌شوند و در تکمیل آن از سیم‌های فلزی و گاه استخوان شتر و یا پوست حیوانات استفاده می‌کنند. برای تزئین سازها از هنرهایی مانند؛ خاتم، خطاطی، نقاشی و غیره بهره می‌گیرند.

تذهیب

تزئین نوشته‌ها و تصاویر با رنگ طلا و دیگر رنگ‌های طبیعی گیاهی یا معدنی مانند لاجورد، اخرا و نیلی به همراه نقوش گل و گیاه و یا هندسی در هم تابیده می‌شود. هنر تذهیب با استفاده از قلم‌مو و رنگ‌های گیاهی و معدنی و ورقه‌های طلا انجام می‌گرفته ولی امروزه تا حدودی از رنگ‌های آماده استفاده می‌کنند.

نگارگری (مینیاتور)

در قدیم ابزار کار از جمله قلم‌مو و رنگ توسط خود هنرمند تهیه می‌شد. قلم‌موها را از موی سمور یا گربه که در غلافی از دُم شاه‌بال کبوتر قرار می‌گرفت و با سیریش و نخ محکم می‌شد، می‌ساختند.

رنگ‌ها را از انواع گیاهان و مواد معدنی مانند زعفران، نیل و غیره تهیه می‌شد. امروزه ابزار کار مدرن‌تر شده و کار نگارگری تاحدی دچار تحول گردیده است. امروزه استاد فرشچیان و استاد میرباقری شیوه‌های جدیدی ابداع کرده‌اند که در نوع خود بسیار زیبا و مایه افتخار این هنر افتخار نقاشی ایران در نزد دیگر کشورها هستند.

مسند

یکی از دستبافته‌های زیبای استان اردبیل، مسند نام دارد. مسند، گلیمی است مختص منطقه نمین اردبیل و مانند گلیم بر روی دار بافته می‌شود. نقوش مسند معمولا نقش محراب بوده و به عنوان جانماز به کار می‌رود. بافت خطوط عمودی، پله‌ای بوده و تقارن در بافت رعایت می‌گردد. از مشخصات مسند، کنتراست شدید رنگ‌ها بین زمینه و طرح می‌باشد.

ک درشت یا ساییده از آن استفاده می‌کنند. نمکدان به طور عمده در ایل‌های مختلف با استفاده از چند نوع تکنیک بافته می‌شود. بعد از اتمام بافت، پارچه‌های متقالی را به عنوان آستر داخل نمکدان در نظر می‌گیرند تا نمک با پشم تماس نداشته باشد. فرم کلی نمکدان به شکل بطری است.

نقاشی روی چرم

یکی از صنایع‌دستی سنتی و زیبای استان اردبیل، نقاشی روی چرم نام دارد و آن عبارت است از نقاشی و طراحی سنتی بر روی چرم که موارد مصرف فراوانی دارد و از زیبایی خاصی برخوردارند.

برای نقاشی روی چرم معمولا از چرم گوسفندی دباغی شده به رنگ کرم استفاده می‌کنند. رنگ‌های مورد استفاده در نقاشی روی چرم از نوع رنگ‌های پیگمنت بوده و حلال آن الکل است. پس از پایان نقاشی از محلول رزین برای ثبات رنگ و جلای رنگ‌ استفاده می‌کنند.

در نهایت از ورنی برای شفافیت، براق شدن و عایق بود کار استفاده می‌کنند. نقاشی روی چرم در خلخال و اردبیل رواج دارد.

کاشی معرق

یکی از صنایع‌دستی سنتی و زیبای استان، کاشی معرق نام دارد و آن عبارت است از قطعه‌های بزرگ و کوچک بریده شده کاشی که بر اساس طرح با نقوش مختلف و رنگ‌های متفاوت تراشیده شده و در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و به شکل قطعه‌ای بزرگ‌تر درمی‌آیند. رنگ‌های مورد استفاده در کاشی معرق عبارتند از:

• سفید
• آبی تیره
•  فیروزه‌ای
•  سبز
• پرتقالی

چاقوسازی

مواد اولیه هنر چاقوسازی، آهن است و دسته چاقو را از شاخ گوزن و یا عاج تهیه می‌کنند. در گذشته روی دسته شمشیرها را مرصع‌کاری می‌کردند و این کار امروزه به صورت ساده‌تری انجام می‌گیرد. ابزار کار چاقوسازان؛ چکش، پتک، قیچی و کوره است.

 روش کار بدین‌صورت است که استادکار در کنار کوره آتش، آهن را گداخته و با ضربات پُتک آن را به شکل انواع چاقو، کارد، گزلیک و قندشکن درآورده سپس با نهایت هنرنمایی و با استفاده از ابزار ساده از جنس شاخ حیوانات یا عاج، دسته آن را کار می‌گذارند.

خورجین‌بافی

خورجین‌بافی، بافته‌ای ‌است که در اکثر مناطق روستایی و جوامع عشایری با نقوش هندسی تولید می‌شود. مواد اولیه آن از پشم‌های رنگی، نخ پنبه‌ای و گاه موی بز است که موارد مصرفی نظیر؛ حمل‌ونقل پشت دوچرخه، موتور یا چهارپایان را دارد.

عرض این دستبافته بین 30 تا 90 بوده و به صورت قواره‌ای بافته‌ می‌شود. خورجین‌هایی که در استان اردبیل بافته می‌شوند از کیفیت و زیبایی بیشتری برخوردار هستند و عمدتا در مناطق روستایی و عشایری استان اردبیل تولید و عرضه می‌شوند.

جُل اسب

یکی از دست‌بافته‌های زیبا و عشایری استان اردبیل، جُل اسب نام دارد. جُل دستبافته‌ای است که به منظور تزئینات اسب و شتر تهیه می‌شود. بدنه اصلی جُل یک مستطیل است که دو دستک به آن وصل شده که این دستک‌ها پشت اسب را می‌پوشانند.

قالی‌بافی

بسیاری از افراد به جای کلمه قالی، فرش را به کار می‌برند؛ اما در اصل قالی به بافته‌ای گفته می‌شود که بر روی دار (عمودی یا افقی) بافته شده، تکه‌های کوتاه الیاف به وسیله تکنیکی خاص به دور تارهای موازی گره زده می‌شوند تا بافته‌های داری پرزهای بلند گردد (پرزهای بلند باعث نرمی و لطافت سطح قالی می‌شوند).

مواد اولیه آن برای تار؛ پشم، کرک یا ابریشم پرتاب بوده و برای پود؛ نخ پنبه‌ای، پشم یا ابریشم کم تاب می‌باشد و دارای نقوش اسلیمی ختایی و یا هندسی است.

چلنگری (آهنگری سنتی)

یکی از صنایع‌دستی استان اردبیل، چلنگری نام دارد. در قدیم هنرمندان این رشته در شهرها و روستاها به ساخت محصولاتی مانند؛ داس، چکش، میخ، طویله، دهان‌بند اسب و گاوِ مشغول بوده‌اند. در دوران معاصر از آنجا که دامداری و کشاورزی، صنعتی یا نیمه‌صنعتی گردیده، این هنرمندان به ساخت محصولاتی تزئینی-کاربردی مانند: پایه گلدان، پارتیشن، حفاظ پنجره و غیره مشغول می‌باشند.

اساس کار آنان همانند چاقوسازی است و از تکنیک حرارت دادن فلزات به وسیله کوره آهنگری و دمیدن و کوفتن و اتصال پایدار جهت حصول شکل نهایی می‌‌باشد. چلنگری نام قدیمی آهنگری هنری می‌باشد که امروزه به نام فرفوژه معروف شده است. چلنگری در شهرستان‌های اردبیل و مشکین‌شهر رایج است.

لمزنی

سابقه این هنر قدیمی به زمان سکاها یا سیت‌ها باز می‌گردد. این قوم حدود پنج الی هفت هزار سال پیش در قفقاز زندگی می‌کردند و دارای نژاد آریایی بوده‌اند.

برای خلق یک اثر قلمزنی، ابتدا داخل یا زیرِ زیرساخت (ظرف یا سینی) را که معمولا از جنس مس یا نقره و گاه طلا می‌باشد از محلول قیر و گچ پُر می‌کنند سپس طرح مورد نظر را بر روی ظرف پیاده نموده و قلم موردنظر را که دارای نوک‌های مختلفی هستند، انتخاب نموده و بر اساس طرح، با چکش به آرامی و با آهنگی موزون به انتهای قلم می‎کوبند.

بعد از اتمام کار قیر را جدا کرده؛ گرده زغال روی شیارها ریخته و با روغن جلای سیاه روی ظرف را می‌پوشانند سپس روغن اضافه را گرفته و ظرف را تمیز می‌کنند. نقوش قلم‌زده شده به صورت خطوطی مشخص و تیره نمایان می‌شوند.

مسگری

یکی از صنایع‌دستی پر پیشینه استان اردبیل، مسگری نام دارد. مسگری از جمله هنرهای صناعی است که عبارت است از هر گونه ظروف و ابزار و ادوات کاربردی و تزئینی. این تولیدات معمولا از طریق چکش‌کاری به دست می‌آیند.

ورشوسازی

یکی از صنایع‌دستی سنتی و زیبای استان، ورشوسازی نام دارد و آن عبارت است از ساخت و تهیه انواع ظروف مصرفی از قبیل سماور، سینی و نظایر آن از جنس ورشو.

ورشو آلیاژی به رنگ نقره‌ای است که این آلیاژ به خوبی فرم گرفته و می‌توان با آن زیرساخت‌های مصرفی و زیبایی که کاملا جنبه کاربردی دارند تهیه نموده سپس روی آن را قلمزنی کرده و بر زیبایی آن افزود.

آیینه کاری

آیینه‌کاری یکی از هنرهای سنتی استان اردبیل است که عمدتا برای تزئین سقف و دیوراهای اماکن مقدسه و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش کار بدین صورت است که با بریدن آیینه به قطعات کوچک هندسی و سپس پهلوی هم قرار دادن آن‌ها در سطوح دیوارها و سقف، سطوحی درخشان و جذاب را به وجود می‌آورند.

چپق‌بافی

یکی از صنایع‌دستی سنتی ایران، چپق‌بافی نام دارد که دیواره چادر و زیستگاه عشایر ایل‌سون اردبیل می‌باشد. چپق هم زیبا است و هم از ورود گرما، سرما، خاک و باد جلوگیری می‌کند و این بدان علت است که نی‌ها توخالی هستند و در نتیجه به عنوان عایق عمل می‌کنند.

در مواقع بارندگی یا سرما، رطوبت زیاد باعث ازدیاد حجم نی‌ها و چسبیدن آن‌ها به یکدیگر گردیده و از ورود سرما یا باران جلوگیری می‌کند. در مواقع گرما و خشکی هوا، انقباض پیدا کرده و راه را برای تردد هوا باز می‌گذارند.

صنایع‌دستی چوبی اردبیل

صنایع دستی چوبی جزء پرطرف‌دارترین صنایع‌دستی ایران است. تزئین آثار هنری چوبی در بیشتر موارد پس از ساخت بدنه انجام می‌شود؛ بدین ترتیب که بدنه اصلی شی را با انواع روش‌های نجاری و درودگری می‌سازند.

در برخی از آثار هنری چوبی، ساخت و تزئین به‌صورت هم‌زمان انجام می‌شود. در ادامه انواع صنایع دستی چوبی که در استان اردبیل تولید می‌شوند، معرفی شده‌اند.

حجم‌سازی چوب

یکی از صنایع‌دستی زیبای استان، حجم‌سازی چوب نام دارد. در هر نقطه ایران که چوب یافت شود، ساخت صنایع دستی چوبی نیز رواج دارد. هنگامی که انسان تمایل به ساخت احجام و مجسمه را پیدا کرد، چوب را به نوعی ماده اولیه کار خود قرار داد.

به لحاظ امکانات فیزیکی و نیز بافت زیبای چوب، تولیدات حجم‌های چوبی بسیار بدیع، زیبا و تحسین‌برانگیز هستند. ابزار کار این هنر تقریبا همان ابزار کار نجاری و منبت‌کاری است و بر حسب نیاز از وسایل و ابزار خاصی نیز استفاده می‌کنند.

خراطی

مواد اولیه این هنر، انواع چوب سپیدار است ولی آنچه مسلم است هر چه چوب فشرده و محکم‌تر باشد، می‎توان به کارهای ظریف‌تر پرداخت و دوام آن نیز بیشتر می‌شود.

ابزار کار در قدیم چهارچوبی بود که فقط رکابی داشت و سر و ته چوب را به آن محکم کرده و توسط کمانی چوب را به حرکات دورانی حول محور خود می‌چرخاندند. امروزه این قسمت کار برقی شده و کار خراطان تا حدودی آسان‌تر شده است.

کنده‌کاری روی چوب

با این هنر می‌توان ابزار مصرفی همچون مهره شطرنج و تخته نرد، صندوق؛ کشکول درویشان، دسته قاشق شربت‌خوری (قاشق شاهی)، درب‌های اماکن مقدسه و غیره تولید کرد. چوب‌های مناسب برای این هنر چوب گردو، فوفل، انار، افرا و از همه بهتر چوب گلابی است.

محرق

یکی از صنایع‌دستی زیبای استان، محرق نام دارد. محرق به عمل سوخت روی ساقه‌های طلایی گندم می‌گویند. هنرمندان این رشته با استفاده از ساقه‌های گندم، حروف و یا طرح را بر روی پارچه یا کاغذ چسبانده و به وسیله هویه و یا سیخ فلزی داغ شده بر روی ساقه گندم اقدام به ایجاد نوعی سوخت می‌کنند که بر زیبایی کار می‌افزاید.

مشبک چوب

یکی از صنایع‌دستی زیبا؛ مشبک چوب نام دارد. مشبک چوب اغلب با دیگر هنرهای مربوط به چوب همراه می‌گردد. برای اجرای کار مشبک چوب پس از اجرای طرح مورد نظر بر روی چوب، قسمت‌های منفی طرح را به کمک ابزاری چون مغار و اره‌مویی خارج می‌سازند تا طرح اصلی به صورت مشبک باقی بماند. معمولا طرح باقیمانده را نیز می‌کنند تا طرح بُعد پیدا کرد و زیباتر شود.

معرق چوب

معرق یکی از رشته‌های زیبای صنایع‌دستی ایران است که با استفاده از انواع چوب درختان که دارای رنگهای متفاوت هستند و همچنین گاهی با استفاده از استخوان شتر، صدف، مس، برنج، نقره، طلا، عاج و خاتم برای زیبایی یا تکمیل کار تولید می‌شود.

روش تولید معرق به این صورت است که قطعاتی از چوب‌های موردنظر (از نظر رنگ و بافت چوب) انتخاب کرده و به شکل و اندازه مورد نظر (گل، برگ و ساقه) بریده و در جای خود می‌نشانند. در نهایت روی کار، پلی‌استر زده و سمباده و پولیش می‌کنند. از هنر معرق‌کاری در ساخت رویه میز، تابلو، قاب آیینه و صفحه شطرنج استفاده می‌کنند.

منبت چوب

مواد اولیه مورد مصرف در هنر منبت، انواع چوب درختان است. هر چه جنس چوب محکم‌تر و فشرده‌تر باشد کار منبت بهتر، زیباتر و بادوام‌تر خواهد شد. انواع نقوش اسلیمی، ختایی، جانوری، انسانی، گل و مرغ، خط کوفی به صورت خودرنگ در آثار منبت‌کاری استفاده می‌شوند. هم اکنون منبت چوب در شهرهای اردبیل، مشکین‌شهر، خلخال، نمین و پارس‌آباد رواج دارد.

تراش شیشه

یکی از صنایع‌دستی سنتی و زیبای اردبیل تراش شیشه نام دارد و آن عبارت است از ایجاد نقوش مختلف سنتی بر روی شیشه به وسیله تراش با استفاده از سنگ‌های مخصوص که درجه سختی‌ آن‌ها بیش از سختی شیشه باشد. پس از تراش، نقاط تراش خورده را صیقل می‌دهند. تراش روی شیشه در شهرستان اردبیل رایج است.

حجاری (سنگ‌تراشی)

سنگ‌تراشان امروزه سنگ خام را از دل کوه می‌گیرند و آن را به قطعات مورد نظر تقسیم می‌کنند. قسمت‌های اضافی را با قلم‌های درشت و چکش درآورده، توسط قلم‌های کوچک‌تر پرداخت می‌کنند سپس از قلم شانه که لبه آن شبیه شانه است، استفاده می‌کنند.

سرانجام برای سرعت بخشیدن به کار با دستگاهی شبیه به اره‌های چوب‌بری برقی رویه سنگ را صیقل داده و پرداخت می‌کنند. سنگ‌های مورد استفاده در ساخت این گونه محصولات عبارتند از:

•  فیروزه
•  مرمر
• یشم
•  سنگ سیاه
•  سایر سنگ‌های معمولی و نرم

طراحی سنتی

طراحی سنتی یعنی هنر آراستن انواع اجسام مانند کاغذ، چوب، فلز، شیشه و غیره با انواع نمادهای سنتی ایرانی از قبیل: ختایی‌ها اسلیمی‌ها و نقوش هندسی. نقوش ختایی شامل گل‌ها و برگ‌ها می‌باشد.

نقوش اسلیمی انواع طرح‌های گردان که به نقوش «آرابسک» نیز معروف هستند و انواع مختلفی مانند اسلیمی ساده، اسلیمی ماری (ابری)، اسلیمی دهان اژدری (اژدهایی) و نظایر آن را شامل می‌شوند.

قلاب‌بافی

یکی از صنایع‌دستی زیبای استان، قلاب‌بافی نام دارد. انواع محصولات بافته شده به وسیله قلاب و با استفاده از الیاف طبیعی را قلاب‌بافی می‌گویند. قلاب‌بافی تکنیک‌های متنوعی در بافت و نقش دارد. محصولات بسیاری از قبیل: لباس، کلاه، دستکش، لیف، انواع رومیزی‌های تزئینی، روتختی و عروسک‌های بافتنی که جنبه کاربردی و تزئینی دارند با این روش تولید و بافته می‌شوند.

زیرانداز نمدی

برای تهیه آن، عمل بافت صورت نمی‌پذیرد بلکه با استفاده از دو خاصیت پشم (جعدیایی و پوسته‌ای شدن) تولید می‌شود و با ایجاد فشار، رطوبت، حرارت و در نتیجه در هم رفتگی الیاف، پشم نمد تولید می‌شود.

مواد اولیه مورد استفاده در نمد فقط پشم بهاره گوسفند با الیاف بلند در رنگ‌های مختلف می‌باشد البته گاهی می‌توان کمی صابون و زرده تخم‌مرغ را جزء مواد مصرفی در تولید نمد محسوب نمود.

ابزار کار نمدمالان معمولا پارچه کرباس برای بستن نمد می‌باشد و ابزار خاصی ندارد و زحمت و حوصله و کار طاقت‌فرسای هنرمند است که باعث به وجود آمدن نمد می‌شود.

کلاه نمدی

نحوه تولید به این صورت است که ابتدا نقش را به روی پارچه کرباس با استفاده از پشم‌های رنگی (خودرنگ) طراحی نموده سپس پشم حلاجی شده را روی کل سطح مورد نظر قرار می‌دهند و با پیچیدن کرباس و مالیدن آن و پاشیدن آب جوش، نمد را تولید می‌کنند.

تهیه و گردآوری مطلب: وبلاگ فروشگاه اینترنتی پرنون

منبع:صنایع‌دستی ایران و پهنه‌بندی جغرافیایی آن

با ارسال دیدگاه و پیشنهادات خود ما را در بهبود مطالب یاری کنید.