چگونه صنایع دستی و ظروف میناکاری مرغوب را از نامرغوب تشخیص دهیم؟

میناکاری، هنر رنگ‌آمیزی و تزیین سطح فلزات با آمیختن رنگ‌های درخشان روی آن است که با طرحی پیچیده تزئین شده‌اند. هنر میناکاری یکی از زیباترین صنایع‌دستی ایران است که شهرت جهانی دارد و در ایران و خارج از ایران طرفداران بسیاری دارد.

کیفیت آثار میناکاری به نحوه تولید و رنگ‌آمیزی آن‌ها وابسته است که در ادامه نحوه تشخیص آثار میناکاری شده مرغوب از نامرغوب را به‌طور کامل توضیح داده‌ایم.

معرفی هنر میناکاری

میناکاری اصفهان هنری بسیار پُر رونق است که در ایران و سایر کشورها شناخته شده است. زیبایی و هنر به کار رفته در تولید محصولات میناکاری برای هر فردی جذاب است و می‌توان از آن‌ها به عنوان یک وسیله زینتی در ویترین و دکوراسیون سنتی یا مدرن استفاده کرد.

صنایع‌دستی میناکاری اصفهان دارای محصولات زیادی از جمله; بشقاب، آجیل‌خوری، گلدان، ظروف پذیرایی، گلدان قند، قاب و بسیاری از محصولات دیگر که می‌توانید با بهترین کیفیت برای استفاده شخصی خود و یا به عنوان هدیه به عزیزان خود خریداری کنید.

صنعتگران ایرانی در عصر ساسانی این هنر را ابداع کردند و مغولان آن را به هند و دیگر کشورها گسترش دادند. ژان شاردن جهانگرد فرانسوی که در دوره صفویه به ایران سفر کرده است در سفرنامه خود به میناکاری اصفهان اشاره کرد که شامل نقشی از پرندگان و حیوانات بر زمینه گلدار به رنگ‌های آبی روشن، سبز، زرد و قرمز بود.

نقاشی‌ها یا نقش‌هایی که برای میناکاری در ایران استفاده می‌شود، بسته به سلیقه و سلایق هنرمند، طرح‌های سنتی است. در ایران، مس و نقره غالب‌ترین فلزات مورد استفاده در هنر میناکاری هستند. همچنین در این کار هنری کهن از ابزارهای خاصی مانند کوره، انبردست، دستگاه پرس، قلم‌مو و غیره استفاده می‌شود.

از مینا معمولاً علاوه بر در و لوسترهای عتبات عالیات برای تزئین گلدان، جواهرات و شمعدان استفاده می‌شود. اصفهان مهم‌ترین قطب میناکاری ایران است. میناکاری را می‌توان با آب ولرم، صابون و حتی مواد شوینده معمولی شستشو داد.

نحوه تشخیص میناکاری مرغوب از نامرغوب

اجسام میناکاری که به‌صورت استاندارد و صحیح تهیه شده باشد دارای ویژگی‌های زیر است:

1. از لحاظ شفافیت و تلآلو، زیبایی قابل‌توجهی دارد. در واقعی یک جسم میناکاری به‌صورت کدر نیست.
2. قابل شستشو بوده، با آب گرم یا آب سرد و یا توسط اسفنج یا هر پاک‌کننده‌ی دیگر قابل تمیز شدن باشد.
3. حرارت و آتش بر روی آن تأثیرگذار نباشد.
4. اگر با اجسام تیز و برنده بر جسم میناکاری بکشیم، هیچ‌گونه تغییر و اثری از خراشیدگی بر روی اجسام میناکاری مشاهده نمی‌کنیم.
5. در برابر هیچ نوع آب و هوایی واکنش نشان نمی‌دهد.
6. در برابر بسیاری اسیدها مقاوم است مگر بعضی اسیدها مانند اسید گوگرد و امثالهم.
7. در صورتی که با زمین برخورد کند، ممکن است گوشه‌ای از آن به اصطلاح بپرد که آن هم قابل تعمیر است ولی این‌طور نیست که محض زمین خوردن شکسته و نابود شود مانند ظروف و اجسام چینی.
8. اگر سال‌های طولانی از عمر اجسام مینا بگذرد با شست‌وشو مانند روز اول شفاف و براق خواهد شد.
9. هنر میناکاری معمولا بر روی مسی که لعاب داده شده انجام می‌گیرد. البته بر روی فلزات دیگری مانند طلا و نقره هم امکان‌پذیر است.
10. از ظروف میناکاری می‌توان برای مصارف مختلفی استفاده کرد. گلدان، شربت‌خوری، بشقاب، شیرینی‌خوری و غیره استفاده می‌شود.
11. اگر با دست بر روی اجسام مینا بکشیم برجستگی‌های ناچیزی از رنگ‌ها را لمس می‌کنیم.
12. تمام اجسام میناکاری شده به یک شکل دقیق نیستند; زیرا هنر دست ممکن است تغییراتی هرچند جزئی با دیگر اجسام ساخته‌شده‌ی قبلی داشته باشد.

صنایع‌دستی میناکاری چگونه تولید می‌شوند؟

سوغات اصفهان به یک یا دو محصول محدود نمی‌شود زیرا هر منطقه از این شهر محصولات دست‌ساز جذاب خود را دارد که می‌توان آن را سوغاتی عالی برای افرادی که در کشورهای دیگر زندگی می‌کنند و می‌خواهند یک اثر هنری به یاد ماندنی و سنتی داشته باشند به حساب آورد. میناکاری اصفهان هنری زیباست که مراحل ساخت آن به شرح زیر است:

• مس توسط استاد حرفه‌ای شکل می‌گیرد.
• یک لعاب سفید روی محصولات مسی را می‌پوشاند.
• محصول مس در کوره‌ای با دمای بالای 800 درجه سانتی‌گراد نگهداری می‌شود.
• لعاب با کیفیت بالاتر محصول را می‌پوشاند و دوباره گرم می‌شود.
• این فرآیند سه یا چهار بار تکرار می‌شود.
• استاد حرفه‌ای محصول را با رنگ‌های مینا رنگ‌آمیزی و طراحی می‌کند.
• محصول مس با نقاشی‌های مینا در کوره نگهداری می‌شود تا رنگ‌ها ثابت شود.

از آنجایی که میناکاری از هنرهای سنتی اصفهان است، محصولات دست‌ساز زیادی از این هنر در بازار به چشم می‌خورد. بشقاب میناکاری یکی از کاربردی‌ترین محصولات میناکاری اصفهان است که هم کاربرد تزئینی و هم کاربردی دارد.

 می‌توانید یک گلدان میناکاری یا بشقاب میناکاری را به عنوان هدیه به شخصی که می‌خواهید از او قدردانی کنید، بخرید. یک محصول میناکاری شده می‌تواند به خانه شما احساس آرامش خاصی بدهد.

نحوه نگهداری از محصولات میناکاری

مراقبت از صنایع‌دستی میناکاری یک کار ضروری است زیرا منجر به داشتن مدت عمر طولانی‌تری می‌شود. نکاتی برای نحوه نگهداری محصولات مینا وجود دارد که باید در نظر داشت، برخی از نکات نگهداری میناکاری اصفهان عبارتند از:

• اگر سطح تزیین‌شده محصول به دلیل ضربه یا فشار از بدنه جدا شده باشد، باید تعمیر شود. اگر نه ممکن است منجر به جدا شدن کل سطح شود.
• صنایع‌دستی میناکاری (میناکاری شده) را باید با آب و اسفنج نرم بشویید. برای شستشوی این محصول نباید از شوینده‌های شیمیایی و پاک‌کننده‌های خشن استفاده کنید زیرا به آن آسیب می‌رسانند.
• هر ضربه و فشاری به رنگ‌ها و طرح‌های تزئینی ظرف آسیب وارد می‌کند؛ بنابراین باید به آن توجه بیشتری شود.
• اگر می‌خواهید از یک پارچه مرطوب برای تمیز کردن گرد و غبار از ظرف استفاده کنید، پس از آن برای براق شدن ظرف، توصیه می‌شود از یک پارچه خشک استفاده کنید.

با رعایت نکات فوق می‌توانید از نگهداری طولانی‌مدت صنایع‌دستی میناکاری مطمئن باشید.

تهیه و گردآوری مطلب: وبلاگ فروشگاه اینترنتی پرنون

منبع: فروشگاه اینترنتی پرنون

با ارسال دیدگاه و پیشنهادات خود ما را در بهبود مطالب یاری کنید.