انواع لعاب میناکاری روی فلز

لعاب‌کاری یکی از مراحل ضروری و مورد نیاز برای ساخت محصولات میناکاری روی فلز است. هنگامی که زیرساخت فلزی آماده شد باید روی آن با لعاب پوشش داده شود تا محصول میناکاری آماده طرح‌پردازی و نقاشی توسط استاد شود.

انواع مختلف لعاب کاری در ساخت محصولات و صنایع‌دستی میناکاری به کار می‌رود که در ادامه به طور کامل به معرفی آن‌ها پرداخته شده است.

لعاب‌کاری مینا چیست؟

این روش معمولا برای دور و لبه‌های کار استفاده می‌شود. ابتدا سطح زمینه با لعاب مات (ترجیحا سفید رنگ) پوشیده و حرارت داده می‌شود و پس از سرد شدن، سطح سفید مات زمینه را از یک لایه نازک لعاب مینای شفاف می‌پوشانند و با حرارت 910 درجه سانتی‌گراد در کوره قرار می‌دهند. با این روش رنگ سفید زمینه از بین لعاب شفاف رنگین شروع به خال شدن کرده و بافت بسیار زیبایی ایجاد می‎کند.

اجرای این روش بر زمینه‌ای با لعاب تیره مات (مشکی)، بافت خط‌داری ایجاد می‌کند. برای به دست آوردن این حالت در اطراف ظرف می‌توان زمینه را با لعاب شفاف و دور آن را با لعاب مات پوشاند و این روش را فقط در قسمت لعاب مات اجرا کرد. در نهایت برای از بین بردن خال‌خال، سطح کار را با یک لعاب مینای شفاف می‌پوشانند.

انواع روش‌های لعاب‌کاری مینا

از گذشته تا به امروز روش‌های مختلفی را برای لعاب‌کاری مینا به کار می‌برده‌اند که هر یک از آن‌ها کارایی منحصر به فرد خود را دارد و روش آن‌ها متفاوت است. از لعاب برای ایجاد ویژگی‌های مختلف همانند ایجاد سطح زیبا و نفوذ ناپذیر در ظروف در برابر مکان‌های مرطوب و خیس و جلوگیری از رطوبت خوردگی در سطح آن ها به وجود آمده و مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روش پوک شدن در ساخت لعاب میناکاری

برای ایجاد نقوش زیاد می‌توان از عناصر طبیعی مانند برگ درختان استفاده کرد. در این روش یک رویه برگ درخت را در لعاب مینای مات یا شفاف رنگین قرار داده، به آرامی برمی‌گردانیم و روی دیگر را با لعاب مینا می‌پوشانیم و روی زمینه‌ی مورد نظر قرار می‌دهیم. سپس ظرف را حرارت داده، برگ در حین اجرا از بین رفته و اثرات توخالی و پوکی از فرم آن به صورت رنگی پدیدار می‌شود.

روش راکو در لعاب مینا

ابتدا ظرف مورد نظر را که قبلا لعاب زده شده، حرارت می‌دهیم به طوری که کاملا سرخ و لعاب ذوب شود سپس آن را در حالت سرخی کامل داخل مخزن چوبی یا فلزی که از برگ چوب یا خارِ اره پر شده، قرار می‌دهیم تا این مواد کاملا سوخته به لعاب بچسبند.

سپس روی مخزن را با یک صفحه چوبی نم‌دار می‌پوشانیم تا به مدت 3 دقیقه یا بیشتر دود کند بعد کار را از مخزن خارج می‌کنیم.

با این روش شکل‌های رنگین جلادار بسیار زیبایی بر روی ظرف نقش می‌بندند. از آن‌جا که مینای ایجاد شده با این روش بادوام نیست، می‌توان از لاک الکل برای ثابت نگه داشتن نقوش آن استفاده کرد.

استفاده از ورقه‌های فلزی در ساخت لعاب مینا

فویل‌ها، ورقه‌های نازک بسیار شکننده به رنگ طلایی و نقره‌ای هستند که به علت درخشندگی بسیار زیاد زیر لعاب‌های شفاف مینا استفاده می‌شوند. شایان ذکر است که فویل‌ها با ورق‌های طلا و نقره که به دلیل نازکی زیاد، شکننده‌اند و نباید با انگشتان مرطوب با آن‌ها کار کرد، تفاوت دارند.

روش کار با ورقه‌های فلزی بدین صورت است که ابتدا طرح مورد نظر را از روی کاغذ محافظ برید و فویل با سوزن به آرامی از بین کاغذ بیرون می‌آوریم سپس آن را روی زمینه‌ی فلزی که صمغ آغشته شده طوری قرار می‌دهیم که کاملا به سطح زمینه چسبانده شود و با سوزن هوای احتمالی آن را خارج می‌کنیم و بعد از خشک شدن در دمای بسیار کم، سطح را حرارت می‌دهیم (در صورت سوختن باید سطح آن را با سمباده تمیز کرد).

ایجاد لعاب مینا با روش ترک‌های لاستری

در این روش، ابتدا زمینه لعاب را با مات مشکی پوشانده و حرارت می‌دهیم سپس فلز مایع لاستر را با قلم‌مو روی سطح مشکی می‌زنیم و پس از خشک شدن آن را حرارت می‌دهیم. پس از سرد شدن یک لایه‌ی نازک فلاکس شفاف روی آن زده و تا 900 درجه سانتی‌گراد حرارت می‌دهیم تا ترک‌ها از زیر لعاب شفاف نمایان شوند.

لاستر فلزی و فلزهای مایع

لاستر فلزی، نمک‌های فلزی محلول در روغن هستند که در اثر حرارت یک لایه اکسید فلز روی کار ایجاد می‌کند. فلزهای مایع، ترکیبی از یک یا چند فلز زود ذوب مانند طلا، پلاتین، پلادیوم (شبه پلاتین) و رزینات فلز هستند که در اثر حرارت، یک لایه فلز خالص روی سطح کار به وجود آورده و هر دوی آن‌ها در اثر حرارت بالاتر از حد معمول، ترک و بافت بر روی سطح لعاب خورده ایجاد می‎کنند.

مرمرین شدن

ابتدا لاستر آماده را با حلال جداگانه رقیق می‌کنیم و با قلم‌مو روی فلز لعاب‌دار می‌زنیم. پس از خشک شدن، قطره‌ای تربانتین روی آن چکانده، ظرف را به آرامی می‌چرخانیم تا نقوشی روی آن ایجاد شود.

ظرف بعد از 24 ساعت خشک و سپس به مدت 1 تا 2 دقیقه در دمای 700 درجه سانتی‌گراد، حرارت داده می‌شود. بعد از سرد شدن آن را شسته و تمیز می‌کنیم تا نقوش مرمرین زیبا نمایان شوند.

برای به دست آوردن رنگ‌های متنوع بعد از خشک شدن لاستر روی ظرف، لاستر رنگی دیگری روی آن اسپری می‌کنیم و بعد چند قطره تربانتی می‌چکانیم. پس از خشک شدن کامل، ظرف را حرارت می‌دهیم و مجموعه متنوعی از شکل‌های مرمرین رنگی به دست می‌آوریم.

دو نمونه از لعاب‌های لاستر پایه مات و شفاف بر روی بدنه در جدول‌های زیر به طور مختصر و مفید توضیح داده شده‌اند.

چند نوع لعاب رنگین لاستری جهت روی لعاب الف و ب در محیط احیا عبارتند از:

• کربنات مس
• گل اخرای زرد
• سولفید جیوه

این گونه رنگ‌های لاستری، طیف‌های قرمز ایجاد می‌کنند.

• بر روی لعاب الف، رنگ قرمز غنی با بازتاب یاقوتی
• بر روی لعاب الف در حرارت‌های مختلف، رنگ آبی غنی با بازتاب بنفش
• بر روی لعاب ب، رنگ قرمز کم‌رنگ با زمینه مسی
• بر روی لعاب الف، رنگ نارنجی یا زرد طلایی
• بر روی زمینه‌ی سیاه، رنگ نارنجی و روی زمینه‌ی سفید رنگ طلایی
• بر روی زمینه‌ی خاکستری، رنگ قهوه‌ای طلایی با بازتاب بنفش
• بر روی لعاب الف، رنگ طلایی، سبز یا قهوه‌ای
• بر روی لعاب ب، رنگ طلایی روشن و تیره، نارنجی با بازتاب قرمز و بنفش

امروزه لاسترهای تجاری آماده در رنگ‌های مختلف مانند صدفی، طلایی، نقره‌ای، آبی، سبز و زرد با حلال‌هایی نظیر الکل صنعتی، استون، روغن سقز و تربانتیک برای تزئین رولعابی استفاده می‌شود.

در ین روش ابتدا لاستر رنگی را در حلال رقیق کرده و با قلم‌مو بر بدنه لعاب‌دار می‌زنیم سپس بدنه را به مدت 24 ساعت در هوای آزاد قرار می‌دهیم تا کاملا خشک شود آن‎گاه آن را در دمای 620-665 درجه سانتی‌گراد در محیط اکسیداسیون حرارت داده و پس از سرد شدن کوره آن را خارج کرده و با آب می‌شوییم تا سیاهی‌های احتمالی از بین برود و رنگ‌های زیبای جلاداری با بازتاب و تلألو خاص ظاهر شود.

تهیه و گردآوری مطلب: وبلاگ فروشگاه اینترنتی پرنون

منبع: فروشگاه اینترنتی پرنون

با ارسال دیدگاه و پیشنهادات خود ما را در بهبود مطالب یاری کنید.