سوغات و صنایع دستی ایران

جهت مشاهده و خرید اینترنتی انواع صنایع دستی خاتم ایران به صفحه صنایع دستی خاتم کاری مراجعه کنید. 

صنایع دستی خاتم‌کاری

خاتم‌کاری به عنوان یکی از نفیس‌ترین صنایع‌دستی ایران است. در هنر خاتم‌کاری قطعات ریز چوب، استخوان یا فلز بر روی سطح اشیاء مختلف کار می‌شود. نقوش خاتم‌کاری (اشکال هندسی به‌ویژه ستاره‌ای) در این هنر دست‌ساز ایرانی با چوب‌های نازک چوب (آبنوس، ساج، پرتقال و رز)، برنج (برای قسمت‌های طلایی) و استخوان شتر (قطعات سفید) تولید می‌شود.

در میان تمام صنایع‌دستی ایران، خاتم‌کاری بسیار استادانه است. در هر سانتی‌متر مکعب فضا، تقریباً 250 قطعه فلز، استخوان (معمولاً استخوان شتر)، عاج و چوب در کنار هم قرار می‌گیرند. خاتم‌کاری که قدمت آن به دوران صفویه می‌رسد یکی از قدیمی‌ترین صنایع‌دستی ایرانی است که هنوز در اصفهان، شیراز و کرمان رواج دارد.

صنایع دستی قلمزنی

قلمزنی یکی از زیباترین هنرهای ایرانی و صنایع‌دستی ایران است. در هنر قلمزنی نقوش دقیق و پر زرق و برق ایرانی بر روی فلزات مختلف از جمله مس، برنج، نقره و طلا با استفاده از چکش و قلم حکاکی می‌شود.

 حکاکی بر روی فلزات در ایران به عنوان مستندترین رسانه هنری ایران در دوره اسلامی شناخته شده است. اکتشافات تاریخی این صنایع‌دستی سنتی ایران به دوران باستان و دوره‌های ساسانی (700 م)، سلجوقیان (100 م) و صفویه (1600 م) برمی‌گردد.

این هنر دستی ایرانی توسط استاد محمد عریضی و استاد محمدتقی ذوفان در 80 سال گذشته احیا شد. امروزه می‌توانید اشیاء و ظروف مختلفی اعم از بشقاب، سینی، جعبه جواهرات، شمعدان و غیره که به زیبایی حکاکی شده است را در مغازه‌های صنایع‌دستی ایران به ویژه در شهرهای اصفهان، شیراز و تهران پیدا کنید.

صنایع دستی میناکاری

میناکاری یا میناسازی یکی از مشهورترین صنایع‌دستی ایران است که بیشتر در اصفهان و شیراز انجام می‌شود. میناکاری هنر رنگ‌آمیزی و تزیین سطح فلزات و حتی سفال‌ها با آمیختن رنگ‌های درخشان بر روی آن‌ها است.

مینا (برگرفته از واژه مینو (Minoo) به معنی بهشت) به عنوان پوشش رنگی شیشه‌ای تعریف می‌شود که می‌تواند با حرارت (معمولاً بین 750 تا 850 درجه سانتی‌گراد) روی فلزات مختلف مانند مس تثبیت شود. این هنر باشکوه توسط بسیاری از عرضه‌کنندگان صنایع‌دستی ایرانی در ساخت بشقاب دیواری، دکوراسیون منزل، ظروف پذیرایی، گلدان و جواهرات کاربرد دارد.

میناکاری به عنوان یکی از صنایع‌دستی شناخته شده ساسانی در ایران، بر در و لوسترهای کاخ‌ها، عمارت‌ها و زیارتگاه‌های قدیمی دیده می‌شود که می‌توانید در ایران‌گردی تاریخی از آن‌ها دیدن کنید.

صنایع دستی فیروزه کوبی

در میان نفیس‌ترین صنایع‌دستی ایران، فیروز کوبی یکی از صنایع‌دستی بسیار محبوب است. این صنایع‌دستی ایرانی یکی از سوغاتی‌های ایرانی است که توسط تعداد زیادی از عرضه‌کنندگان صنایع‌دستی ایرانی تولید می‌شود.

در هنر فیروزه کوبی، تکه‌های کوچک فیروزه را به صورت موزاییک بر روی سطح فلزات مختلف (مس، برنج، نقره و طلا) قرار می‌دهند تا زیبایی خاصی به شیء ببخشند. نه تنها ظروف و ظروف تزئینی، بلکه اکسسوری های ظریفی از جمله گردنبند، انگشتر، گوشواره و غیره را نیز می‌توان با تکه‌های کوچک این سنگ قیمتی تزئین کرد.

ظروف تزئین شده با سنگ فیروزه یکی از با ارزش‌ترین صنایع‌دستی ایران است و بسیاری از توریست‌ها در هنگام خرید از ایران آن را خریداری می‌کنند.

قالی‌بافی

فرش ایرانی راوی هنرهای ایرانی یکی از بهترین صنایع‌دستی ایران به شمار می‌رود. قالیبافی شهرت جهانی دارد و شما می‌توانید این هنر دستی گران‌بهای ایرانی را در گوشه و کنار جهان پیدا کنید.

 الکساندر پوپ می‌گوید: «فرش‌های ایرانی نماد تجمل شاعرانه است» و کاملاً درست می‌گوید! این صنایع‌دستی اصیل ایرانی که با طرح‌های جذاب طراحی شده‌اند، در طیف وسیعی از تنوع بافته می‌شوند. هر شهری با توجه به ذائقه فرهنگی دستان ماهر بافنده، سبک فرش خود را نشان می‌دهد.

بنا بر گفته گزنفون نویسنده یونانی: فرش ایرانی اولین بار در حدود 400 سال قبل از میلاد بافته شده است. با این حال، قالی بافی به دوره ساسانیان برمی‌گردد، زمانی که منسوجات ابریشمی ایران در کلیساهای اروپایی به عنوان پوششی برای آثار نگهداری می‌شد.

 در اغلب فرش‌های ایرانی، نخ‌های پشم و ابریشم گوسفندی گروه‌بندی می‌شوند تا طرح‌های جذابی ایجاد کنند. فرش‌های مرغوب قم، تبریز، کاشان، نائین و اصفهان پرزهای تمام ابریشمی است که گاهی به عنوان دیوارکوب یا تابلو فرش نیز استفاده می‌شود. هر چه تعداد گره‌ها بیشتر باشد، قالی بافته‌شده، کیفیت بالاتری خواهد داشت.

قلمکار

پارچه قلمکار از انواع طرح‌های منسوجات چاپی طرح دار ایرانی است. این پارچه با استفاده از مهرهای چوبی طرح دار، از چوب گلابی که انعطاف و تراکم بهتری برای کنده‌کاری و کاربرد طولانی‌مدت دارد، چاپ می‌شود.

 یک پارچه قلمکار بسته به تراکم و اندازه آن ممکن است بین صدها تا ده‌ها هزار بار مهر شود. مثلاً یک قطعه دو متری در 1.4 متر در یک کار شیک باید حدود 580 بار تا 4000 بار مهر شود. قلمکار یکی از محبوب‌ترین صنایع‌دستی ایران است که بیشتر در اصفهان تولید می‌شود.

صنایع دستی سفالی 

تاریخچه هنر سفالگری در ایران به دوران باستان در حدود 4000 سال قبل از میلاد برمی‌گردد. زمانی که کشاورزی به وجود آمد و کشت در فلات ایران توسط نژادهای بدوی این سرزمین آغاز شد و مردم برای رفع نیازهای خود ظروفی از گل پخته می‌ساختند.

 قبل از این که شیشه‌سازی فراگیر شود، بیشتر ظروف مورد استفاده انسان‌ها مانند پارچ و کاسه سفالی بود. سفالگری امروزه به یکی از محبوب‌ترین صنایع‌دستی سنتی ایران تبدیل شده است.

بهترین خاک برای این صنایع‌دستی ایرانی خاک رس است که دارای مقدار زیادی آهن قرمز است. صدها عرضه‌کننده صنایع‌دستی ایرانی در لالجین (همدان) و میبد (یزد) سفال‌های نفیس رنگارنگ تولید می‌کنند.

سوغات ایران

سوغات ایران، صنایع‌دستی منحصربه‌فرد هر شهر است و با عشق فراوان ساخته می‌شود. در حالی که قدم زدن در بازارهای ایران برای خرید سوغاتی بسیار لذت‌بخش است اما اگر ندانید به دنبال چه چیزی باشید، می‌تواند بسیار طاقت‌فرسا شود. در ادامه لیست بهترین سوغاتی‌ها را برای خرید از ایران برای شما تهیه کرده‌ایم تا بخشی از این کشور فراموش نشدنی را با خود به خانه بازگردانید.

پارچه‌های دستباف

پارچه‌های دستباف در ایران بسته به شهری که به آن سفر می‌کنید متفاوت است. قلمکاری، چاپ سنتی منسوجات اصفهان است که با استفاده از مهرهای چوبی، نقش‌های گل، هندسی و عربی را به پارچه‌های نخی می‌چسبانند.

پته‌دوزی مخصوص کرمان است که بر روی پارچه‌های پشمی و ضخیم به کمک نخ‌های رنگی دوخته می‌شود. در این میان، یزد به ترمه معروف است، پارچه ابریشمی مجلل و دست‌بافت با نخ‌های ظریف طلا بافته می‌شود. ترمه به‌طور خاص به اشکال مختلفی مانند کیف، کفش، رومیزی و کیسه‌های جواهر ساخته می‌شود.

گیوه

گیوه از کفش‌های سنتی رایج در مناطق کوهستانی استان کرمانشاه است. این کفش‌های دست‌ساز از یک زیره چرمی و رویه نخی بافته شده سفید تشکیل شده است.

 گیوه که مخصوصاً در ماه‌های تابستان به دلیل پارچه‌های تنفس‌پذیرشان کاربردی است، در سال‌های اخیر به لطف هنرمندان محلی در گیوه‌های بافته‌شده تغییری مدرن ایجاد کرده‌اند تا سبک نسل جوان را به خود جلب کنند.

شیرینی، آجیل و ادویه‌جات

کسانی که عاشق شیرینی هستند، احساس نیاز مطلق می‌کنند که شیرینی تُرد کره‌ای یعنی سوهان را از قم یا نوقای ایرانی گز را از اصفهان به عنوان سوغات ببرند.

ایران به عنوان پیشرو در بازار پسته در جهان شناخته شده است پس چه جایی بهتر از ایران برای خرید پسته. برای افزودن طعم‌های عجیب و غریب به آشپزی خود، می‌توانید از زعفران تهیه کنید. زعفران که به آن اغلب «طلای سرخ» گفته می‌شود، در آشپزی ایرانی بسیار استفاده می‌شود و قطب این صنعت، مشهد است.

یکی دیگر از مواد ضروری برای دسرهای ایرانی، گلاب از گل محمدی معطر است که بهترین آن در کاشان تولید می‌شود.

اثاثیه منزل

ناگفته نماند که خرید فرش ایرانی به معنای به دست آوردن بهترین سوغات است. حتی اگر برای شما مقدور نیست که یک فرش ابریشم خالص یا ترکیبی پشم و ابریشم بخرید، می‌توانید چیزی کوچک‌تر و مقرون به‌صرفه‌تر مانند گلیم بخرید که به‌راحتی در چمدان شما جا می‌شود و می‎توانید در خانه پهن کنید.

سرویس چای‌خوری

نوشیدنی مورد علاقه ایرانی‌‌ها چای است، بنابراین یافتن چندین قوری و لیوان برای هر مناسبت در هر خانواده‌‌ی ایرانی غیرعادی نیست. مجموعه‌ای از نعلبکی، لیوان چای و قوری که به اصطلاح تصویر شاه‌عباس را به تصویر می‌کشد، کاربرد بسیار خوبی به عنوان سوغات دارد. اگر در چمدانتان جای اضافی دارید، حتی می‌توانید سماور را برای دم کردن چای به سبک واقعی ایرانی به عنوان سوغات ایرانی تهیه کنید!

تسبیح

تسبیح‌ها در اندازه‌ها و رنگ‌های بی‌شماری از سنگ یا شیشه گران‌بها ساخته می‌شوند که هدف سنتی آن‌ها شمارش ذکرهای دعا و نماز است اما امروزه برای تزئین نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 اگر از بازار سنتی ایران دیدن کنید، احتمالاً با فروشگاه‌هایی مواجه می‌شوید که می‌توانید انواع تسبیح‌هایی را که برای فروش به نمایش گذاشته شده‌اند، ببینید. تسبیح‌های مرغوب از سنگ‌های قیمتی مانند عقیق، کهربا، فیروزه و شاه سنگ ساخته می‌شوند.

گز

گز که در کشورهای غربی با نام نوقای ایرانی شناخته می‌شود، یکی از سوغاتی‌های پرطرفدار اصفهان است و در چهارمحال و بختیاری، کرمان، یزد و همدان نیز رواج دارد. این نوقای جویدنی سفید نام خود را از گزانگبین (یکی از مواد تشکیل‌دهنده آن) به معنای شیره انگبین، نوعی درخت گز وحشی که در رشته‌کوه‌های زاگرس ایران می‌روید، گرفته است.

پولکی و نبات

پولکی نیز از سوغات اصفهان است که معمولا با چای مصرف می‌شود. پولکی از شکر ذوب شده تهیه می‌شود و در طعم‌های مختلفی مانند لیمو، زعفران، نارگیل، پسته، لیمو خشک، نعناع و عسل موجود است.

 یکی دیگر از انواع شیرینی‌های پرطرفدار در ایران، نبات است در ایران بسیار یافت می‌شود. از نبات به عنوان شیرین‌کننده چای استفاده می‌شود و قبل از نوشیدن در چای حل می‌شود.

کلوچه (کوکی)

شهر شمالی لاهیجان با شیرینی خوش‌طعمی به نام کلوچه معروف است. این یک کلوچه سنتی دارای بافتی نرم است که در طعم‌های مختلف مانند گردویی، فندقی و نارگیلی وجود دارد. می‌توانید کلوچه گرم و تازه را از برخی قنادی‌ها خریداری کنید. با این حال، اگر می‌خواهید مقداری بخرید تا با خود به خانه ببرید، باید به سراغ بسته‌بندی‌های تجاری بروید که در سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌ها موجود است.

زعفران

این جواهر قرمز ایران در دوران باستان به یونان، امپراتوری روم، چین و کشورهای عربی صادر می‌شد. ایران در حال حاضر بزرگ‌ترین تولیدکننده این ادویه گران‌بها در جهان است و 94 درصد زعفران جهان در ایران و عمدتاً در منطقه شرق خراسان کشت می‌شود؛ اما به دلیل بازاریابی و بسته‌بندی نامناسب، زعفران ایران به‌صورت فله‌ای به کشورهای دیگر مانند اسپانیا صادر می‌شود و در آنجا با برند خود آن کشورها بسته‌بندی و مجددا به کشورهای دیگر صادر می‌شود.

زعفران چاشنی غالب غذاهای ایرانی است و سوغاتی بسیار معروف ایرانی در بین گردشگران خارجی است. مشهد بهترین مکان برای خرید زعفران در ایران به عنوان سوغات است، زیرا همان‌طور که در بالا گفته شد، زعفران عمدتاً در منطقه خراسان که مشهد بزرگ‌ترین شهر آن است، کشت می‌شود.

آجیل

ایران به پسته نیز معروف است و بزرگ‌ترین تولیدکننده آن در جهان است. این آجیل در بین گردشگران بسیار محبوب است. پسته فوق بلند اکبری محبوب‌ترین نوع پسته در ایران است. پسته را می‌توان به صورت برشته و شور و یا خام مصرف کرد. در ایران نیز از پسته در شیرینی‌های مختلف از جمله گز و سوهان استفاده می‌شود.

از میان انواع آجیل، پسته تنها چیزی نیست که می‌توانید در ایران بخرید. بادام، گردو و بادام زمینی نیز در ایران تولید و به فروش می‌رسد.

خلاصه صنایع دستی و سوغات ایران

ایران کشوری بزرگ و دارای تنوع فرهنگی است. به همین دلیل تهیه فهرست کامل از صنایع دستی و سوغات ایران عملا غیرممکن است. شهرها و مناطق مختلف فرهنگ و سنت‌های خاص خود را دارند، به این معنی که آن‌ها صنایع‌دستی، محصولات و شیرینی‌های محلی خود را برای ارائه به گردشگران به عنوان سوغات دارند. با این اوصاف، در شهرهای بزرگ ایران، از جمله پایتخت، تهران، می‌توان کالاهای بسیار متنوعی را یافت که یا در خود شهر تولید می‌شوند و یا از سایر نقاط کشور وارد می‌شوند.

در آخر توصیه می‌کنیم قبل از رفتن به بازار برای خرید سوغات، اطلاعاتی در مورد پول و خرید در ایران کسب کنید. همچنین در هنگام خرید در ایران، به خصوص اگر نمی‌توانید به آن زبان صحبت کنید، بهتر است راهنمای محلی شما را همراهی کند.

تهیه و گردآوری مطلب: وبلاگ فروشگاه اینترنتی پرنون

منبع: فروشگاه اینترنتی پرنون

با ارسال دیدگاه و پیشنهادات خود ما را در بهبود مطالب یاری کنید.