بهترین صنایع دستی اصفهان

اصفهان قرن‌هاست که سنگ بنای هنر و صنایع‌دستی ایرانی بوده است. استان اصفهان به دلیل داشتن صنایع‌دستی شهرت دارد و می‌تواند به عنوان بخش مهمی در این زمینه به حساب آید.

اگر شما هم علاقه‌مند به کسب اطلاعات بیشتر در زمینه انواع صنایع‌دستی اصفهان هستید و در ذهن شما این سوال ایجاد شده که بهترین صنایع‌دستی اصفهان یا معروف‌ترین صنایع‌دستی اصفهان چیست تا انتهای مقاله با ما همراه باشید و اطلاعات جذابی را که در این زمینه برای شما تهیه کرده‌ایم، مطالعه کنید.

پرفروش‌ترین صنایع‌دستی اصفهان چیست؟

قرن‌هاست که اصفهان سنگ بنای هنرها و صنایع‌دستی ایرانی بوده است که در بازدید از این شهر و آثار باشکوه آن چندان دور از ذهن نیست. صنایع‌دستی اصفهان شامل طیف وسیعی از هنرها مانند قالی‌بافی، فلزکاری، چوب کاری، نقاشی، سرامیک و نساجی را در بر می‌گیرد که با ظرافت کار می‌شوند. میدان نقش‌جهان اصفهان، بازار صنایع‌دستی اصفهان است.

اصفهان قرن‌هاست که سنگ بنای هنر و صنایع‌دستی ایرانی بوده است. استان اصفهان به دلیل داشتن صنایع‌دستی شهرت دارد و می‌تواند به عنوان بخش مهمی در این زمینه به حساب آید. در کنار تولیدات بومی خود، غذاهای تخصصی دیگر استان‌های ایران نیز در اینجا تولید می‌شود. از آنجایی که این استان بسیار مورد توجه گردشگران است، این یک واقعیت بدیهی است که صنایع‌دستی نقش مهمی در این منطقه دارد.

 مهم‌ترین آثار صنایع‌دستی اصفهان عبارتند از: قالی بافی، گلیم‌بافی، میناکاری، خاتم، منبت‌کاری، حکاکی روی فلز، نقره‌کاری، جواهرسازی، سرامیک و کاشی و انواع شیرینی‌جات؛ مانند «گز» و «سوهان».

قالیبافی اصفهان

فرش یکی از اولین صنایع‌دستی هنری است که از قدیم الایام در ایران بافته شده است. فرش ایران همیشه در سراسر جهان شهرت داشته است. تقریباً همه گردشگران بین‌المللی در سفرهای خود به ایران، حتی یک فرش کوچک ایرانی می‌خرند. قدیمی‌ترین فرش ایرانی در سیبری یافت شد و قدمت آن به 500 سال قبل از میلاد می‌رسد. در حال حاضر در موزه ارمیتاژ روسیه (سنت پیترزبورگ) در شرایط خوبی نگهداری می‌شود.

فرش‌ها و قالی‌های ایرانی (گلیم و گبه) به دلیل ویژگی‌ها، طرح‌ها و رنگ‌هایشان بسیار محبوب هستند که بیشتر توسط زنان ایرانی بافته می‌شود. استان اصفهان یکی از قطب‌های مهم قالی‌بافی ایران است. فرش‌هایی از شهرهای اصفهان، نایین، میمه به دلیل کیفیت و طراحی شهرت جهانی دارند. در اصفهان کارگاه‌های فرش معروفی کارگاه وجود دارد.

صنایع‌دستی میناکاری اصفهان

بدون شک میناکاری جزء یکی از بهترین صنایع‌دستی اصفهان است. میناکاری هنر رنگ‌آمیزی و تزئین سطح فلزات با آمیختن رنگ‌های درخشان روی آن است که با طرحی پیچیده تزئین شده‌اند.

میناکاری تکنیکی ظریف از نقاشی بسیار ظریف نقوش ایرانی بر روی ظروف فلزی چکش‌کاری شده مانند بشقاب، گلدان، شکلات، آیینه و شمعدان، تابلو تزئین و غیره است.

در اصل جنس بدنه ظروف میناکاری اصفهان از مس است و نحوه ساخت آن‌ها به این‌گونه است که ابتدا برای تهیه صنایع‌دستی میناکاری، فلزی را که به‌عنوان ماده اصلی مورد نظر باشد را انتخاب نموده سپس به هر شکل و هر اندازه که مورد نظر است توسط مسگر متخصص ساخته می‌شود.

 پس از آن توسط استاد میناکاری لعاب سفید رنگ یکدستی به آن می‌زنند، این مرحله از لعاب سفید رنگ به نام لعاب آستر معروف است. بعد از این مرحله فلزی را که لعاب یک‌دست خورده به منظور پخته شدن در کوره‌ای که حداکثر حرارت آن 750 درجه سانتی‌گراد باشد قرار می‌دهند و بعد فلز لعاب دیده را از کوره خارج کرده و مجددا با لعاب مرغوب‌تری پوشانده و برای بار دوم حرارت می‌دهند.

بعد از این مرحله هنرمندان میناکار بر روی ظروف مسی آماده شده طرح و نقش مورد نظر را نقاشی می‎کنند و بعد از نقاشی مجددا برای تثبیت رنگ‌ها آن را به کوره می‎‌فرستند.

خاتم‌کاری اصفهان

خاتم‌کاری یکی دیگر از صنایع‌دستی اصفهان است که هنرمندان ماهر در صنعت چوب از آن استفاده می‌کنند. خاتم‌کاری نیز در شیراز رایج است و قدمت آن به دوران صفویه می‌رسد. این هنر کنار هم قرار دادن قطعات کوچک و مثلث‌هایی از اشکال چوبی برای ایجاد اشکال هندسی زیبا است.

در هنر خاتم‌کاری از موادی مانند استخوان شتر یا اسب، طلا، نقره، آلومینیوم و برنج و همچنین چوب آبنوس، عناب، پرتقال و فوفل استفاده می‌کنند. یکی از زیباترین صنایع‌دستی ایرانی که امروزه بیشتر در اصفهان یافت می‌شود. این هنر نیز مانند بسیاری از هنرهای دیگر به دلیل حمایت شاه‌عباس از هنر در دوران صفویه به اوج خود رسید.

در هنر خاتم‌کاری، اشکال هنری که با تزیین سطح اشیاء چوبی با قطعات ظریف چوب، استخوان و فلز با اشکال هندسی دقیق تراشیده شده ساخته می‌شود. مواد متداول مورد استفاده در ساخت اقلام خاتم‌کاری عبارتند از: طلا، نقره، برنج، آلومینیوم و سیم پیچ خورده. آثار هنری با قطعات منبت‌کاری کوچک‌تر معمولاً ارزش بیشتری دارند.

خاتم یکی از صنایع‌دستی عمده اصفهان است و تکنیک تزیین سطح محصولات چوبی با روکش‌های بسیار ظریف از چوب نازک، فلز و میله‌های استخوانی است که به هم متصل می‌شوند و نقوش هندسی را تشکیل می‌دهند. از هنر خاتم برای تزیین درب‌های چوبی، کاخ‌ها و مساجد، جا خودکاری، جعبه جواهرات و گلدان‌های تزئینی، ظروف پذیرایی استفاده می‌شود.

صنایع‌دستی قلمزنی اصفهان

قلمزنی یا حکاکی فلز هنر ایرانی باستانی است که در آن نقوش پیچیده بر روی فلز، از طلا و نقره گرفته تا ظروف برنزی و مسی حکاکی می‌شود. اصفهان مرکز اصلی این صنایع‌دستی است. کار هنری این دوره توسط هنرمندانی ساخته شده است که نشانی با شکوه و غیرقابل انکار از کارهای فلزی قبلی صنایع‌دستی ایران و به ویژه اصفهان هستند.

قلمزنی یکی از صنایع‌دستی سنتی ایران است که ریشه آن به دوره سلوکیان می‌رسد که در حدود 5000 تا 7000 سال پیش در قفقاز زندگی می‌کردند و منشأ آریایی داشتند. حکاکی روی فلزات مختلفی مانند مس، برنج، نقره، طلا و همچنین برخی آلیاژها انجام می‌شود. برای حکاکی ابتدا پشت کار را قیر می‌پوشانند تا از ایجاد صدای زیاد و همچنین سوراخ شدن کار در اثر چکش‌کاری جلوگیری شود.

کاشی‌کاری اصفهان

تاریخچه کاشی (آجر لعاب‌دار)، ساخت و تزیین در ایران به دوران پیش از تاریخ باز می‌گردد. در میان انواع هنرهای تزئینی، کاشی‌کاری در معماری ایران جایگاه مهمی دارد. چهار ویژگی اصلی تزئینی را می‌توان در اینجا دسته‌بندی کرد. آن‌ها کنده‌کاری‌های سنگی، آجرکاری، گچ‌بری و صفحات کاشی هستند. روش پیچیده ساخت، طرح‌ها و نوع مواد به کار رفته در این چهار روش در نتیجه عوامل طبیعی، اثرات اقتصادی و سیاسی تکامل یافته است.

خوشنویسی اصفهان

خوشنویسی عالی‌ترین هنر تمدن اسلامی است و مانند همه هنرهایی که با ایران در تماس بوده، توسط ایرانیان تقویت و توسعه یافته است. در استان اصفهان اساتید به نامی در زمینه هنر خطاطی و خوشنویسی فعالیت می‌کنند و آثار و تابلوهای بی‌نظیری توسط این هنر خلق می‎کنند.

صنایع‌دستی نقره اصفهان

در اصفهان از فلز نقره علاوه بر ساخت زیورآلات، ظروف تزئینی و دکوری هم می‌سازند که بسیار ارزشمند هستند. ظروف نقره اصفهان بسیار زیبا و شکیل هستند و در طرح‌ها و مدل‌های مختلف تولید می‌شوند و یکی از بهترین گزینه‌ها برای جهیزیه عروس و استفاده به عنوان ظروف پذیرایی هستند.

ظروف نقره کاربردهای مختلفی دارند و از آن‌ها هم به عنوان تزئین دکوراسیون هم برای پذیرایی استفاده می‌شود انواع ظروف دکوری نقره عبارتند از:

•  سرویس چایخوری نقره
• میوه‌خوری نقره
• شیرینی‌خوری نقرهگ
• تابلو گل نقره
• گلدان نقره
• کشکول نقره
•  تُنگ و جام نقره
• آیینه و شمعدان نقره
• سرویس آجیل‌خوری نقره اصفهان
• شکلات خوری‌ نقره
• و ...

مینیاتور اصفهان

مینیاتور ایرانی یک نوع نقاشی با جزئیات فراوان است که مضامین مذهبی یا اسطوره‌ای را از منطقه خاورمیانه که اکنون به نام ایران شناخته می‌شود به تصویر می‌کشد. هنر نقاشی مینیاتور در ایران از قرن سیزدهم تا قرن شانزدهم شکوفا شد و تا به امروز ادامه دارد و چندین هنرمند معاصر از جمله محمود فرشچیان مینیاتورهای ایرانی قابل توجهی را تولید خلق می‌کنند.

این نقاشی‌های ظریف و سرسبز معمولاً از نظر بصری خیره‌کننده هستند، با سطحی از جزئیات که فقط با یک دست بسیار ظریف و یک قلم‌مو بسیار کوچک قابل دستیابی است.  اصفهان نیز به سبک زیبای ایرانی نقاشی‌های مینیاتوری و خوشنویسی ایرانی در سبک‌های مختلف می‌بالد.

هنر رودوزی‌ سنتی اصفهان

 از صنایع‌دستی اصفهان، منسوجات اوست. پیش از این صنعت قلمکار به عنوان منحصر به فرد اصفهان معرفی شده بود. با این حال، رودوزی یا گلدوزی ظریف نقوش ایرانی بر روی پارچه‌های ارزشمند مختلف نیز یکی از صنایع‌دستی اصفهان است، هرچند استان هرمزگان در جنوب ایران قطب پیشرو این هنر است. علاوه بر این، اصفهان تولید کننده منسوجات بسیار ظریف با نخ‌های گران‌بهای نقره، طلا و ابریشم نیز می‌باشد.

صنایع‌دستی سفال و سرامیک اصفهان

مردم اصفهان در تولید سرامیک و سفال هم مهارت خاصی دارند و سفالگری و تولید آثار سرامیکی نیز از صنایع‌دستی استان اصفهان است. شهرهای نطنز و شهرضا از مراکز برجسته سفالگری ایران هستند.

هنرمندان سفالگر اصفهانی، ظروف و آثار سفالی بی‌نظیری را تولید می‌کنند که صنایع‌دستی سفال و سرامیک اصفهان به سراسر ایران و برخی از کشورها فرستاده می‌شود.

معرق‌کاری اصفهان

معرق اصفهان شکلی از منبت یا موزاییک چوب ایرانی که در آن روکش‌های چوبی ریز برش خورده با اشکال و رنگ‌های مختلف بر روی یک سطح چوبی قرار می‌گیرند.

شکلی از منبت باستانی ایرانی که در آن نقوش و طرح‌های مختلف ایرانی به ظرافت از یک بلوک چوبی، از کم نقش تا برجسته، تراشیده شده‌اند.

صنایع‌دستی فیروزه‌کوبی نصف جهان

هنر فیروزه‌کوبی در مشهد اختراع شد، اما در اصفهان به اوج خود رسید و قدمت آن به 60 تا 70 سال پیش بازمی‌گردد. در صنایع‌دستی فیروزه‌کوبی روی ظروف مسی در قسمت‌هایی از سطح آن را تکه‌های کوچک از سنگ فیروزه را به صورت موزاییک‌کار می‌شود و در نتیجه زیبایی خاصی به شیء می‌بخشد.

 تولید ظروف فیروزه کوبی اصفهان شامل دو مرحله کلی است: زرگری ساخت و آماده‌سازی شیء مورد نظر برای چسباندن سنگ فیروزه بر روی آن.

فیروزه کوبی روی مس یکی از بهترین صنایع‌دستی اصفهان است. این کاردستی شامل قرار دادن قطعات کوچک سنگ قیمتی فیروزه، یکی‌یکی بر روی سطح ظروف فلزی مسی است. هرچه بیشتر سنگ‌های فیروزه به هم تناسب داشته باشند، کیفیت کار بالاتر است.

صنایع‌دستی مسی اصفهان

اصفهان به ظروف مسی مختلف از جمله ظروف و اقلام مسی تزیینی معروف است. در میدان نقش‌جهان اصفهان بازاری به نام بازار مسگران وجود دارد که هنرمندان با استفاده از شیوه‌های سنتی ظروف مسی زیبایی را تولید می‌کنند.

برای زیبایی بیشتر بر روی برخی از ظروف مسی، هنر قلمزنی را اجرا می‌کنند که زیبایی ظرف را دو چندان می‌کنند. صنایع‌دستی مسی اصفهان که با هنر قلمزنی تلفیق شده‌اند ارزش بیشتری دارند.

پارچه قلمکار اصفهان

قلمکار تکنیک ایرانی چاپ بر روی پارچه است که هنرمندان با استفاده از یک مهر چوبی و با استفاده از رنگ‌های طبیعی و نقوش سنتی پارچه‌های زیبایی را برای مصرف رومیزی، روتختی، روکش کوسن تولید می‌کنند.

هنر قلمکاری، هنری است که در ایران سابقه‌ای حدود 800 ساله دارد. در قلمکاری باید از پارچه‌هایی از پنبه، ابریشم، کتان، چلوار (نوعی پارچه سفید نخی) و کرباس (نوعی پارچه سفید با بافت درشت) استفاده شود.

 نقوش مورد استفاده در هنر قلمکاری عبارتند از: مناظر تاریخی، حیوانات رام شده و وحشی، مینیاتور، تصاویر ادبیات کهن پارسی، کتیبه‌های اشعار، وقایع تاریخی.

قلاب‌دوزی

قلاب‌دوزی، سوزن‌دوزی، گلدوزی، قلاب‌بافی و انواع دیگر این هنرها توسط بانوان اصفهانی اجرا می‌شود. مواد اولیه برای خلق این آثار هنری زیبا، منسوجات دست‌ساز در رنگ‌های مختلف و نخ‌های ابریشمی است. برخی از آن‌ها فقط گلدوزی ساده و برخی با طراحی بیشتری انجام می‌دهند که قیمت محصول نهایی را افزایش می‌دهد.

صنایع‌دستی مس و پرداز اصفهان

مس و پرداز یک هنر تلفیقی بین دو حوزه‌ی صنایع‌دستی مسگری و صنایع‌دستی میناکاری پرداز است. از لحاظ قدمت، قدمت چندانی ندارد و در واقع یک هنر تلفیقی و ابداعی است؛ اما با توجه به قدمت کم آن، طرفداران زیادی دارد و افراد زیادی اقدام به خرید ظروف مس و پرداز می‌کنند.

در واقع در صنایع‌دستی مس و پرداز با استفاده از رنگ‌های مخصوص بر روی ظروف مسی نقش‌های مختلفی خلق می‌کنند که زیبایی ظروف مسی را دو چندان می‌کند.

مشبک کاری

هر چند این هنر بر بسیاری از مواد چون سنگ، فلز، چوب، استخوان، چرم، شیشه، کاشی، پارچه، کاغذ و غیره صورت می‌گرفته و می‌گیرد ولی شاید به صراحت بتوان گفت که از میان تمام اشیا و موادی که بر روی آن‌ها مشبک‌کاری سنتی می‌شده است فقط موادی چون سنگ، فلز و چوب توانستند در این هنر ماندگار بمانند.

البته این به این معنا نیست که این هنر بر روی اشیا و مواد دیگر کاربردی نداشته باشد و ندارد بلکه این سه ماده که در زندگی روزمره انسان‌ها نقش مهم‌تری ایفا می‌کنند، جاودان ماندند و به هنرهای سنتی مشبک‌کاری سنگ، مشبک‌کاری فلز و مشبک‌کاری چوب مشهور شدند.

در این میان مشبک چوب و مشبک شیشه است و با توجه به نیاز مبرمی که انسان‌ها در زندگی اجتماعی خود به آن داشتند بیشتر مورد توجه قرار گرفت. استفاده از پنجره‌های چوبی که می‌بایست فضاهایی (قسمت‌هایی) از آن جهت عبور نور و هوا خالی باشند یکی از مهم‌ترین موارد استفاده مشبک چوب در زندگی اجتماعی انسان‌ها بوده است.

هنر مشبک‌سازی شیشه و چوب در اصفهان در گذشته بسیار رواج داشته است و درب و پنجره‌های خانه‌ها با استفاده از این هنر ساخته میشد که جلوه خاصی به فضای خانه می‌بخشید و امروزه نیز آثار آن در گوشه و کنار شهر همچنان پیداست.

قلمدان سازی

امروزه هر فردی واژه قلمدان را بشنود قطع به یقین در ذهن او تصویر قلمدانی که زیرکار آن از چوب است و روی آن با هنر خاتم، منبت‌کاری یا مینیاتور تزئین شده، تداعی می‌شود اما در حقیقت در قلمدان‌سازی یکی از هنرهای کهن شهر اصفهان است که جایگاه ویژه‌ای در بین شاهان، درباریان، ادیبان و هنرمندان داشته و به شیوه امروزی ساخته نمی‌شده است.

هنر قلمدان که به لاکی روغنی هم نیز معروف است در اصل با مقوا و کاغذ ساخته میشد و هنرمندان قلمدان‌ساز با سبک‌ها و طرح‌های مختلف خود بر روی آن‌ها نقاشی می‌کردند. قلمدان خام یعنی ساده و بی‌نقش از جنس مقوا ساخته می‌شده و قالبی چوبی به شکل خود داشته و به دو شیوه با استفاده از خمیره مقوا و با خمیره کاغذ ساخته می‌شد.

تهیه و گردآوری مطلب: فروشگاه اینترنتی پرنون

منبع: فروشگاه اینترنتی پرنون

با ارسال دیدگاه و پیشنهادات خود ما را در بهبود مطالب یاری کنید.