هنر منجوق دوزی چیست؟

هنر منجوق‌دوزی یامنجوق‌بافی فقط یک هنر دستی نیست در واقع هنری جاودانه است که برای قرن‌ها فرهنگ‌های سراسر جهان را مجذوب خود کرده است. از تمدن‌های باستانی که خود را با مهره کاری‌های پیچیده زینت می‌دهند تا صنعتگران معاصری که مرزهای طراحی را پیش می‌برند، جذابیت مهره‌ها از زمان و مکان فراتر می‌رود.

با توجه به این که منجوق‌دوزی قدمتی دیرنه دارد و در سرتاسر جهان کم و بیش این هنر برای اکثر افراد شناخته شده است در این مطلب به طور کامل به معرفی این هنر زیبا پرداخته‌ایم و انواع منجوق، وسایل مورد نیاز برای منجوق‌دوزی و روش‌های انتقال طرح بر روی پارچه جهت منجوق‌دوزی توضیح داده شده است.

اگر شما تجربه‌ای در زمینه هنر منجوق‌دوزی با دست دارید که به تکمیل این مطلب کمک می‌کند، خوشحال می‌شویم در انتهای مطلب در بخش نظرات آن را با ما به اشتراک بگذارید.

انواع منجوق

در طول تاریخ منجوق‌ها را از مواد گوناگون در شکل‌ها و اندازه‌های مختلف می‌ساختند. گوش ماهی‌ها، سنگ‌ها، دانه‌ها، چوب‌ها، استخوان‌ها، مواد معدنی مختلف، فلزات و گل‌ها همه برای ساخت مهره و منجوق مورد استفاده قرار می‌گیرند.

امروزه نیز تنوع منجوق‌ها بسیار گسترده است و در شکل‌ها و اندازه‌های مختلف در بازار موجود هستند اگر شما علاقه‌مند به این هنر هستید و تمایل دارید که با انواع آن آَشنا شوید در ادامه انواع منجوق معرفی شده‌اند.
منجوق‌های دانه‌ای: اغلب به نام منجوق‌های ریزدانه خشخاشی نامیده می‌شوند و به شکل گرد و کره‌ای شیشه‌ای می‌باشند.
منجوق‌های ریز: از دسته منجوق‌های ریزدانه‌ای که کمی درشت‌تر می‌باشند و معمولاً در اندازه 6، 5 و 8 میلی‌متری موجود می‌باشند.
منجوق‌های کوچک: از گروه منجوق‌های دانه‌ای ولی کمی بزرگ‌تر از منجوق‌های ریز می‌باشند و معمولاً در اندازه 14 و 15 میلی‌متری موجود می‌باشد.
منجوق‌های چند وجهی: این نوع منجوق اغلب از شیشه با شش وجه ساخته شده که در طول‌های کوتاه برش داده شده‌اند و بیشتر شبیه ملیله‌های خیلی کوتاه می‌باشند.
منجوق‌های استوانه‌ای: از منجوق‌های لوله‌ای کوچک می‌باشند که معمولاً یک سوراخ درشت دارند.
ملیله‌ها: از لوله‌های شیشه‌ای نازک ساخته می‌شوند و در طول‌های 2 تا 30 میلی‌متر برش داده می‌شوند.
منجوق‌های تراش‌دار: منجوق‌های منشوری از تکه‌های شیشه یا کریستال با لعاب سُرب در اندازه و شکل‌های مختلف ساخته می‌شوند.
مروارید‌ها: هر دو نوع آن مصنوعی و طبیعی در از اندازه‌های مختلف در بازار یافت می‌شود.
سنگ‌های مصنوعی: این سنگ‌ها در اصطلاح منجوق نیستند زیرا مانند منجوق‌ها سوراخ ندارند. این سنگ‌ها را روی چنگک و سگک با قزن قرار می‌دهند که روی پارچه وصل می‌شود و اغلب آن‌‎‌ها را جواهرات مصنوعی می‌نامند.

اندازه منجوق‌ها

منجوق‌ها در اندازه‌های گوناگونی موجود است و اندازه بعضی از آن‌ها به وسیله کارخانه سازنده در امتداد عرض منجوق به میلی‌متر نشاه داه شده است. بعضی از آن‌ها را با اندازه کوچک و ریز و درشت نام‌گذاری می‌کنند، منجوق‌ها در اندازه 11 میلی‌متر بسیار متداول و بیشتر مورد استفاده می‌باشند.

منجوق‌های اندازه 14 و 15 بیشتر به نام منجوق‌های ظریف معروف هستند. اندازه 6،5 و 8 میلی‌متری را اغلب منجوق‌های کوچک می‌نامند.

معرفی پارچه‌های منجوق‌دوزی

اغلب از هر نوع پارچه‌ای از قبیل پارچه‌های ظریف، اُرگانزا تا پارچه‌های ضخیم را می‌توانید برای منجوق‌دوزی استفاده کنید. پارچه باید شامل دو مقیاس باشد، ابتدا به اندازه کافی مقاوم باشد تا این که سنگینی منجوق‌ها را که روی آن کار می‌کنید، تحمل کند و دیگر این که سوزن به راحتی از داخل آن عبور کند.

بافت پارچه باید به اندازه کافی محکم و فشرده باشد تا منجوق از داخل بافت آن به سمت پشت نرود. ازلایی چسب می‎توانید در پشت پارچه خود استفاده کنید و سطحی محکم‌تر برای دوخت و استحکام آن ایجاد کنید، پارچه‌های ظریف را می‌توانید با تور بپوشانید و به آن‌ها استحکام بیشتری بدهید.

انواع نخ منجوق‌دوزی

در هنر منجوق‌دوزی برای اتصال منجوق‌ها بر روی پارچه از نخ‌های مخصوصی باید استفاده شود تا نتیجه کار بهتر باشد در ادامه انواع نخ منجوق‌دوزی که برای این هنر مورد استفاده قرار می‌گیرد معرفی شده‌اند.

از نخ‌های ظریف استفاده کنید تا راحت‌تر بتوانید انواع سوزن‌های مخصوص منجوق‌دوزی را نخ بکشید، رنگ نخ معمولا با پارچه زمینه هماهنگ می‌باشد ولی برای نتیجه زیباتر اغلب می‌توانید با نخ رنگ مخالف پارچه زمینه کار، منجوق‌دوزی را انجام دهید.

نخ nymo

نخ nymo، نخی مخصوص منجوق‌دوزی می‌باشد که از نخ نایلونی مومی ساخته می‌شود و در اندازه مختلف موجود می‌باشد. قبل از استفاده از نخ nymo، یک قسمت کوچک از نخ را سرتاسر طول بکشید، این کار کشش دوبل پیچ‌ها و چروک‌های نخ را از بین‌ می‌برد و بعد از منجوق‌دوزی نیاز نیست که نخ را زیاد بکشید.

نخ‌های ابریشمی

اغلب برای منجوق‌دوزی مناسب می‌باشند و نخی بسیار محکم و قابل انعطاف می‌باشد و مانند نخ خیاطی در رنگ‌های گوناگون موجود می‌باشد.

نخ‌های خیاطی مصنوعی

این نخ برای منجوق‌دوزی و گلدوزی مناسب بوده این هم محکم و هم ظریف در بازار موجود می‌باشد. آن را از داخل کمی موم عبور دهید و برای کار مهیا کنید.

وسایل مورد نیاز منجوق‌دوزی

از وسایل ضروروی در هنر منجوق‌دوزی، قاب و کارگاه است و یک کارگاه یا قاب برای کار منجوق‌دوزی با ارزش می‌باشد، این  وسیله اجازه می‌دهد که دوخت‌هایتان را دقیق‌تر بدوزید و از جمع شدن پارچه در حال دوخت جلوگیری می‌کند، توجه داشته باشید که کل طرح مورد نظر داخل کارگاه یا قاب قرار بگیرد. در ادامه انواع وسایل مورد نیاز منجوق‌دوزی توضیح داده شده‌اند.

کارگاه

کارگاه را می‌توانید با دست نگه دارید یا روی پایه قرار دهید یا این که آن را به وسیله یک پیچ به میز متصل کنید. آن‌هایی را که می‌توانید به وسیله پیچ‌گوشتی به میز محکم کنید زیرا پارچه را محکم‌تر از کارگاه‌های حلقه‌دار نگه می‌دارند.

حلقه داخلی کارگاه را که می‌بندید، اغلب کمک به ایجاد کشش زیاد روی پارچه می‌نماید. کارگاه چوبی پارچه را بهتر از کارگاه‌های فلزی یا پلاستیکی نگه می‌دارد.

قاب‌ها

یک قاب همیشه لازم است که از تکه پارچه مورد استفاده برای طرح پهن‌تر باشد، اگر از قاب باریک استفاده می‌کنید، سعی کنید که از نوع خوب استفاده شود.

اگر قاب شما از تکه پارچه که می‌خواهید روی آن کار کنید، خیلی بزرگ‌تر می‌باشد و دوست دارید که از آن پارچه استفاده کنید، تکه‌هایی هماهنگ و هم‌وزن پارچه قبل از این که آن را داخل قاب قرار دهید به اطراف آن وصل کنید یا این که از پارچه زمینه که به اندازه قاب باشد، استفاده کنید و پارچه انتخابی خود را  در مرکز پارچه زمینه قرار دهید و اطراف را به هم بدوزید.

بعضی از قاب‌ها از گوشه‌ها و ارتفاع قابل تنظیم کردن می‌باشد که شما می‌توانید، آن‌ها را هماهنگ با پارچه موردنظر خود تنظیم کنید.

سوزن نخ کن

اگر هنگام نخ کردن سوزن مشکل دارید، این وسیله ممکن است به شما کمک کند تا راحت‌تر سوزن را نخ بکشید، حلقه سیمی مخصوص سوزن نخ کن را از داخل سوزن عبور دهید سپس نخ را از داخل سوراخ سوزن عبور داده و سوزن را از داخل حلقه بکشید و نخ را داخل سوزن باقی بگذارید.

موم و نرم‌کننده

نرم کردن نخ از درهم پیچیدن و چروک شدن آن جلوگیری می‌کند و نخ را راحت می‌توانید در دست بگیرید. موم هم یکی از مواد متداول نرم و صاف کردن نخ می‌باشد ولی از یک تکه صابون حمام یا موم پارافین می‌توانید استفاده کنید، امروزه نرم‌کننده‌های تجاری برای نخ‌ها در بازار موجود می‌باشد که از فروشگاه‌های لوازم خیاطی و گلدوزی می‌توانید خریداری کنید.

تهیه و گردآوری مطلب: وبلاگ فروشگاه اینترنتی پرنون

منبع: فروشگاه اینترنتی پرنون

با ارسال دیدگاه و پیشنهادات خود ما را در بهبود مطالب یاری کنید.